Bunkernummer
As3
Oud Bunkernummer
CA7
Lokatie
Astene
Toegankelijkheid
Bunker is afgebroken. Dus niet meer van toepassing.
Aantal kamers
1 kamer en een sas
Aantal schietgaten
1
Type geschut
1 x MI
Bijhorende vuurrichting
Westen - Zuidwesten
Origineel kadastraal perceel waarop de bunker werd gebouwd:
  • Astene, Sectie A, kadastrale perceel 830e (deels) en gedeelte staatsdomein langs de spoorlijn Gent - Kortijk
Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • Voor de bouw van de bunker werd er in totaal een terrein voorzien van 1 are 13 ca.
  • 70 ca hiervan werd ontnomen aan reeds bestaand staatseigendom, namelijk de rand van de spoorlijn Gent - Kortrijk.
  • De overige 43 ca werd onteigend van het perceel A830e, op dat moment een stuk landbouwgrond van in totaal 46 are 70 ca ingesloten tussen de spoorlijn Gent - Kortrijk en de huidige Vrouwenstraat. Het bijkomend onteigende perceeltje van 43 ca lag aan de zuidkant van dit perceel.
  • Om het onteigende perceel waarop de bunker werd gebouwd, ten allen tijde te kunnen bereiken, was er een strook voorzien van 2 meter breed als permanente erfdienstbaarheid. Deze strook verliep komende van de Vrouwenstraat recht naar het onteigende perceeltje toe om zo aan te sluiten op de noordoostelijke hoek van het onteigende perceeltje tegen de spoorlijn. Deze strook was op deze manier 35 m lang.
  • Om de bouw van de bunker mogelijk te maken werd voor een periode van 8 maanden vanaf het ogenblik dat de werken officieel zullen starten, een strook voorzien met een breedte van 5 meter tot aan het te bebouwen perceel. In dit geval is dat gebeurd door de eerder vermelde strook van 2 meter nog eens 3 meter breder te maken langs de westelijke kant van de eerder vermelde strook van 2 meter breed voor de permanente erfdienstbaarheid.
  • Het perceel A830e was eigendom van de landbouwersfamilie Van Laere en werd opgemaakt aan in totaal 7 personen en dus toenmalige eigenaars van het landbouwperceel:.
    • Mr Schaubroeck Franciscus, landbouwer te Astene.
    • Mevr Van Laere Henrietta, Mevr Schaubroeck Franciscus en huisvrouw.
    • Mr Van Laere Julianus, fabrieksarbeider en wonende te Astene
    • Mr Van Laere Gustavus, lanbouwer te Astene
    • Mr Van Laere Alfred, spoorwegarbeider te Astene
    • Mevr Van Laere Stephania, huisvrouw, gehuwd met lanbouwer Camiel Van Beversluys en woonachtig te Astene
    • Mevr Van Laere Hortentia, huisvrouw, gehuwd met bakkersgast Gustave Van De Sompel, woonachtig te Ledeberg
  • De akte werd verleden op 30 maart 1935 voor de totaalprijs van 850 BEF.
  • Daarnaast bevatte de akte een clausule zodat de eigenaar nog jaarlijks een intrest van 5% ontving op dit verkoopbedrag, wat neerkwam op een jaarlijkse intrest van 42,50 BEF.
Huidige kadastrale perceelnummers van deze bunker:
  • Heel merkwaardig is dat kadastraal ooit 43 ca grote perceeltje A830e heden ten dage nog altijd apart kadastraal bestaat. Je vindt het namelijk nog altijd terug als een klein perceeltje A830v2. Het sluit aan op de achterzijde van de huidige bouwpercelen tegen de spoorlijn Kortrijk - Gent.
  • Heden staan er specifiek een aantal tuinhuisjes op gebouwd.
  • Op een officiële lijst van op 12 mei 1961 nog niet opnieuw verkochte bunkers stond ook deze bunker nog altijd vermeld.
  • Het is dus zeker niet uitgesloten dat het perceeltje met de 2 tuinhuisjes officieel nog altijd staatseigendom zijn ondanks dat ze mee in gebruik genomen zijn door de huidige eigenaars van de percelen naar de Vrouwenstraat toe..

Het onteigende perceel en bijhorende erfdienstbaarheden bij deze bunker horende.

Je ziet zeer duidelijk het zwarte rechthoekje van het totale perceel van 1 are 13 ca voor deze bunker ooit voorzien. Het gedeelte bij het domein van de NMBS horende, diende niet onteigend te worden. Dat was reeds staatseigendom.

De onteigening ging dus enkel over de bijkomende 43 ca noordelijk van dit domeintje.

Detail van het onteigende perceeltje en zijn bijhorende erfdienstbaarheden.

De erfdienstbaarheden vertrokken van de noordelijke openbare weg, heden de Vrouwenstraat., om zo 35 m verder uit te komen bij het onteigende perceeltje langs de spoorlijn.

Kadasterschets anno 2013.

Merkwaardig is dus wel dat je hier in 2013 al heel duidelijk nog altijd een apart perceeltje kan zien achteraan perceel A830t2.

Detail van het huidige kadastrale plan anno 2023.

Situatie nog altijd ongewijzigd 10 jaar later.

Detail van het huidige kadastrale plan anno 2023.

Het kleine perceeltje A830v2 is heden bebouwd met een 2 tal tuinhuisjes. Of de huidige eigenaars nog de link zullen leggen met een daar verdwenen bunker is denk ik zwaar te betwijfelen. Bij deze is dus de herkomst van dat ooit kleine afgescheden perceeltje wel gekend.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • De bunker stond op de rechter kant voor het kruisen van de spoorweg met de Pontstraat, komende van het centrum van Astene. Van het centrum komende moest men voor de bunker de sporen niet dwarsen.
  • Langs de spoorlijn is de locatie vlot te vinden door de 2 tegen elkaar aangebouwde tuinhuisjes die qua bezet terrein deel uitmaakten van de onteigening voor deze bunker.
  • Voor alle duidelijkheid, gezien dat perceeltje ongeveer 1/3 betrof van het totaal voorziene terrein voor de bunker, stond de bunker zelf wel korterbij de huidige sporen dan deze tuinhuisjes nu.
Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het was de meest zuidelijke voorliniebunker van steunpunt Astene. Hij sloot aan met de andere voorliniebunkers. Hij was gelegen tussen As7 (175 m) en A1 (155 m).
  • Hij was solitair opgesteld en nam letterlijk de spoorlijn komende van Kortrijk onder vuur.

Oude luchtfoto anno 1971

Op deze oude luchtfoto (niet zo scherp) uit 1971 zie je de bunker ook nog altijd staan aan de noordkant van de spoorlijn op een toen nog totaal onbebouwd driehoekige kouter langs de spoorlijn. Onderaan rechts zie je op ongeveer gelijke afstand van de eigenlijke kruising van de Pontstraat met de spoorwegovergang ook nog de bunker A1 liggen.

Oude luchtfoto anno 1971

Detail met beide bunkers nog zichtbaar. Linksboven As3, rechts van de Pontstraat A1.

Detail luchtfoto anno 2023 (Google Earth)

Een actuele luchtfoto toont ons alleen de bunker A1. As3 is ondertussen volledig uit het beeld verdwenen.

Zicht langs de spoorweg vanaf de overweg met de Pontstraat. De bunker stond ooit een 100 tal meter verder op deze zijde.

Voorbij de kopse gevel aan de overzijde, zie je links 2 houten tuinhuisjes. Deze staan letterlijk op de locatie van de vroegere bunker.

Detail van de kopse gevel en de houten tuinhuisjes.

Zicht anno 2023 van Google Streetview vanaf de Vrouwenstraat. Je kijkt letterlijk achteraan op de eerder gemelden houten tuinhuisjes. Hier moeten dus ook ongeveer die originele erfdienstbaarheden gelopen hebben.

Structuur van het bunkertje:
  • één kamer voor het opstellen van een mitrailleur en een sas.
Welke type wapens waren in de bunker opstelbaar:
  • Dit was één van de vijf bunkertjes op de ganse linie dat voorzien was om alle soorten van mitrailleurs te kunnen opstellen. Naast de standaard Maximmitrailleur kon hij zowel de Hotchkiss- of Coltmitrailleur opstellen alsook de Browning FM30.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

  • Het bunkertje was ommuurd met baksteen.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • Het schietgat zat verborgen achter een vals raam uitgewerkt met 2 luiken in gegalvaniseerd plaatijzer, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH). Op deze luiken waren aan de buitenzijde houten raamprofielen gekleefd om het geheel nog explicieter het uitzicht van een echt raam te geven.
  • Het bunkertje had op de zijkant gericht op de spoorlijn nog een vals raam op zijn linker zijkant dat niet op het plannetje vermeld staat. Normaal was dit identiek uitgewerkt op een vast gemonteerde gegalvaniseerde metalen plaat van 1.00m x 1.40m (BxH).
  • Het bunkertje had een vrij stijl zadeldak opgetrokken in hout en de dakbedekking bestond uit rode fabriekspannen.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • De zijkant aan de kant van de spoorlijn stond amper enkele meters van de eerste rail verwijderd.
  • Het geheel had het uitzicht van een spoorweggebouwtje.

Bouwplannen horende bij deze bunker

Liggingsplan van dit verdwenen bunkertje. Men ziet dat het center van het schietgat recht op de toenmalige omheining uitkeek naast de spoorlijn. Deze was amper 5.40 meter van de eerste rail van de sporen verwijderd. Het geheel had een zo goed als rechthoekig uitzicht. Ook zat het schietgat van de voorkant gezien totaal niet centraal in het voorgeveltje wat het effect van een bunkertje nog iets beter verborg.

Er werd slechts een beperkt terreintje van het originele domein onteigend. Het kleine structuurtje stond echter niet met een aparte omheining afgescheiden van de rest. Allicht om niet specifiek te sterk een klein gebouw op een klein perceeltje te gaan benadrukken, wat wetende dat er bunkers zijn, dit al verdacht zou maken op dat gebied.

Origineel grondplannetje van dit eenkamers-mitrailleurbunkertje. Hij had nog één nepraam op de zijkant gericht naar de spoorlijn.
as3
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplannetje. Het bunkertje had vrij ver uitstekende dakoversteken en een vrij stijl zadeldak (hoge puntgevels).
Doorsnede CD bij hetzelfde grondplannetje.
Actuele toestand van deze bunker:
  • Niet meer van toepassing gezien de bunker is afgebroken
Draagt de bunker nog sporen van de meidagen 40:
  • Gezien zijn locatie op de linie is de kans dat hij sporen droeg van strijd, vrij klein.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • Het bunkertje werd afgebroken in opdracht van de NMBS bij het elektrificeren van de spoorlijn waar hij vlak naast stond.
  • Lijn 75 werd geëlektrificeerd in 1982.
  • Zoals bij de meeste al geruime tijd gesloopte bunkers is de gekende info erover, zeer nihil.
  • Alle bijkomende informatie van deze reeds geruimte tijd verdwenen bunker, blijft dus zeker welkom.
Kostprijsschatting van het toenmalige bunkertje:
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject C terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 37.490,79 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 37.740,79 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
Interessante links voor deze bunker op het internet

Foto's van deze bunker

Tot op heden ontbreekt elke foto van het bunkertje.

Langs de spoorlijn zijn hier en daar tussen de overweg en de locatie waar de bunker ooit stond, restanten terug te vinden van beton die hoogstwaarschijnlijk wel ooit deel zullen uitgemaakt hebben van de hier gesloopte bunker. Mogelijks zijn het bij het kapotschieten van de bunker, weggesprongen stukken puin.

Allicht restanten van de ooit aanwezige baksteen-camouflagegevel.

Nog een restant van betonpuin.

Mogelijks nog een ijzerrestant van de bunker alhoewel ik het nu niet direct kan plaatsen en koppelen aan de structuur.